Hodenpijl 1823: Schuilkerk en Buitenplaats

In twee afleveringen van 'De twee gezichten van...' stonden eerder twee fragmenten van een oude afbeelding uit 1823 centraal. Dit waren: 61. De Schuilkerk van Hodenpijl en 71. Hoofdgebouw buitenplaats Hodenpijl. In dit artikel het totaal beeld van deze afbeelding en de situatie in 2007. 

Een detail van de kaart van Kruikius uit 1712 toont de ligging van de gebouwen en het er tussen liggende grasveld op de afbeelding en foto ten zuiden van het water de Gaag. In het midden staat de buitenplaats Hodenpijl (1) en aan de rechter zijde een boerderij of stal (2) die wellicht al als schuilkerk in gebruik was. De Tramkade is het pad dat ten zuiden van de Gaag loopt. Er was toen nog geen brug over de Gaag.

De oude afbeelding toont de situatie uit 1823 van de toenmalige schuilkerk op Hodenpijl, de naastliggende buitenplaats en het er tussen liggende grasveld. Tijdens de reformatie in de 16^e eeuw was het katholieke geloof verboden en ontstonden er de schuurkerken (of schuilkerken). Maar vanaf de 17^e eeuw werd de uitoefening van het katholieke geloof steeds meer toegestaan (vaak tegen betaling) en kregen de schuilkerken weer een uiterlijk van een kerkgebouw. Pas in 1840 werd aan de overzijde een nieuwe katholieke kerk in gebruik genomen (tot 1963). Op het grasveld werd onder andere vroeger de jaarlijkse Jongveedag gehouden. De situatie bij de schuilkerk is nu totaal veranderd; de situatie bij de buitenplaats nog grotendeels gelijk.

De oude afbeelding heeft jarenlang in een woonkamer achter glas gehangen en is enigszins verkleurd. Met name het tussenliggende grasveld zal wellicht groener zijn geweest. 

Detail Kruikius 1712 - Hodenpijl: 1: Buitenplaats, 2. Schuilkerk, 3: Nieuwe RK kerk

Voor de situatie in 2007 is een panorama gemaakt bestaande uit een aantal foto's met als resultaat een uitgerekte en wat vertekende afbeelding. De huidige bebouwing aan beide zijden van het weiland is hiermee goed zichtbaar gemaakt. Inmiddels is er aan de linker zijde van het grasveld een nieuw pad aangelegd om de woningen aan de linker zijde te ontsluiten naar de Tramkade. 

Meer informatie over de naamgeving van polders en wegen is te vinden in het ‘Straatnamenboek van de gemeente Schipluiden’ (de dorpen Schipluiden en Den Hoorn en de buitengebieden).

Meer informatie:

• Twee gezichten van... Nr. 61: De Schuilkerk van Hodenpijl
• Twee gezichten van... Nr. 71: Hoofdgebouw buitenplaats Hodenpijl