Twee gezichten van... Nr. 24: School en bank aan de Kerkweg te Maasland In 1890 werd aan de Kerkweg de Rooms-Katholieke school geopend. In de negentiende eeuw begon het proces van verzuiling waarin diverse religieuze stromingen vele segmenten van het leven gingen beheersen . Zo had bijvoorbeeld elke kerkelijke groepering een eigen politieke partij, krant en verenigingen. Er kwam ook behoefte om de eigen aanhang onder te brengen in 'bijzondere' scholen. Het gevolg was dat de openbare scholen langzamerhand vervangen werden door scholen met een eigen identiteit. Er ontstonden katholieke, hervormde en gereformeerde scholen. | | Het rooms-katholieke kerkbestuur in Maasland besloot 'om voor de katholieke opvoeding van de jeugd ' een eigen school te stichten. Hiervoor moest geld gevonden worden, immers de overheid was toen niet bereid om in de kosten van een 'bijzondere school' bij te dragen. De kinderen werden geacht de lessen te volgen op de openbare school aan het Kerkplein. Door de pastoor werd een fonds gesticht en definitieve plannen ontwikkeld, parochianen schonken belangrijke bedragen en een van hen stond een stuk weiland af. | | | Ook werd er nog een loterij ten bate van de school gehouden. Januari 1890 was het gebouw gereed. De school bevatte twee leslokalen en een gang waarin 4 wc's. Direct naast de school was het woonhuis van de hoofdmeester. Op 16 januari kon meester B.J. Post de school starten met 47 leerlingen. De kinderen leerden er schrijven en rekenen met een griffel op een lei. Met een sponsje moest de lei gereinigd worden. Pas in de derde klas kreeg je een schrift, een pen en een inktpotje. Er hingen olielampen in het lokaal voor het licht. Een grote kolenkachel zorgde voor de warmte. Veel kinderen woonden ver weg en kwamen lopend op hun klompen uit de Zuidbuurt, Duifpolder of de Oost- en Westgaag. Overblijven gebeurde bij de families Ammerlaan en Van Mil aan de overkant op de Kluiskade. | | In de loop van de tijd werd de school te klein en nam het kerkbestuur in 1921 het besluit tot nieuwbouw aan de Kerklaan, naast de Katholieke kerk. Hierdoor kon de Boerenleenbank, waarvan meester Post ook de kassier was, in het oude schoolgebouw gevestigd worden. Vanaf de oprichting in 1903 hadden alle activiteiten van de bank, zowel de zittingen als de vergaderingen, zich afgespeeld in het woonhuis van Post. Daaraan kwam nu een einde. De toestand was inmiddels ook ondragelijk geworden: Bij grote vergaderingen moest er zelfs een rookverbod worden ingesteld omdat 'de deelnemers elkaar niet meer konden zien en zowel de kachel als de olielamp doofden door gebrek aan zuurstof!' Het oude schoolgebouw werd tot bank verbouwd, inmiddels Coöperatieve Boerenleenbank genoemd. Daarin verbleef zij drieëndertig jaar. | | | In 1965 verhuisden de activiteiten van de bank naar de kom van het dorp, naar de Vrouwe Lideweysingel. | Het pand werd verkocht en gesloopt. Op de oude fundamenten van de school/bank werd een woonhuis gebouwd. Literatuur: - 100 Jaar Katholiek Onderwijs Maasland 1890-1990, Maasland, 1990
- B.J. Post, Geschiedenis van Maasland van de vroegste tijden tot heden, Maasland 1909 (1985)
- Tentoonstelling de Schilpen: De Cooperatieve Boerenleenbank in Maasland, 1998-1999
- Oude bouwtekeningen in particulier bezit
| | Tekst: Trudy Werner-Berkhout. Oude foto 1: ca. 1890, oude foto 2: ca. 1903. Foto huidige situatie 2004: Henk Groenendaal. Historische Vereniging Maasland. 'Gemeente Midden-Delfland - Informatiekrant' publicatie: 3 september 2004. Na publicatie worden de “Twee gezichten van…” ook op internet gepubliceerd op adres: http://www.middendelfland.net/ ; klik dan op het twee-gezichten logo. | |
