De twee gezichten van… nr. 11 Korenmolen de Drie Lelies te Maasland

Hans van Buuren van de Historische Vereniging Maasland verzorgt de Maaslandse bijdragen van deze rubriek, waarin twee afbeeldingen centraal staan. Er wordt een oude met een nieuwe situatie vergeleken. Afwisselend komen de dorpen Maasland, Schipluiden, Den Hoorn en 't Woudt aan bod, maar er is ook aandacht voor de buitengebieden. De foto anno 2003 is gemaakt door Henk Groenendaal. Reacties en suggesties van lezers zijn van harte welkom. Deze maand deel 11.

Wat is wereldwijd bekend als een symbool van Holland? Juist, de molen. En Maasland heeft er twee! Dat moet ook het Maaslandse familiebedrijf Lelies Industries gedacht hebben toen ze in 1969 de molen de Drie Lelies aankochten van de familie Roels. Juist de korenmolen was het symbool van ons nationaal industrieel erfgoed en dat deze molen bij elkaar meer dan 100 jaar in het bezit is geweest van een Van der Lely was helemaal prachtig.
In 1973 is met overheidssubsidie de uit 1767 daterende molen gerestaureerd, heeft even gedraaid en toen kwamen de wieken tot stilstand. Het mocht niet meer van Van der Lely. Stilstand is achteruitgang en verval volgde. Gemeente en provincie probeerden regelmatig beweging in de molen te krijgen. Tevergeefs. Af en toe werd er wat onderhoud gepleegd. Een storm in oktober 2002 zorgde voor de verdere onttakeling. De molen werd kaal gemaakt en wachtte op restauratie. Maar om een molen te behouden, heeft ze ook de hand van een molenaar nodig, zoals de bovenste foto uit 1958 laat zien.

Het molenaarsbedrijf van de familie Roels was vanaf 1835 hier gevestigd. 135 jaar werd door hen hier gewoond en gewerkt met graan. Tot 1931 dreef een dieselmotor de molen aan. Elektriciteit kwam met draden door de lucht. De tijd veranderde. Werd in 1658 nog over het gewicht van een zak rogge gevochten tussen de toenmalige molenaar Van der Brouck en de belastingcontroleur Couwenhove, driehonderd jaar later ligt voor de molen een weegbrug. Daarop reed je een wagen met meel, hooi of stro en een weegbriefje vertelde eerlijk wat het gewicht van de vracht was. Ook dat weeghuisje is inmiddels helaas verdwenen.

Den Eersten Steen Geleyt Op Den 4 Mey Door Teuntje Van Der Lely. AVD Lely, Anno: 1767

In het Jaarboekje 2002 van de Historische Vereniging Maasland (verkrijgbaar in museum De Schilpen) staat een artikel over de geschiedenis van de Drie Lelies, geschreven door ing. A.van der Lely. 

Noot van de redactie: Op 30 juni 2007 draaide de molen samen met de Dijkpoldermolen zijn rondjes. Zie: Molen De Drie lelies en Westlandse Molendag 2007.

Link: De Westlandse Molens.

Na publicatie worden de “Twee gezichten van…” ook op internet gepubliceerd op adres: http://www.schipluiden.net/ ; klik dan op het twee-gezichten logo (zie de banner).