Twee gezichten van... Nr. 106: Het Koningin Julianaplein te Den Hoorn In de rubriek 'De twee gezichten van…' staan maandelijks twee afbeeldingen centraal. De tekst van deze aflevering is verzorgd door Jacques Moerman van de Historische Vereniging Oud-Schipluiden. Henk Groenendaal maakte de foto anno 2011. Reacties en suggesties van lezers zijn van harte welkom. Deze maand deel 106. Het dorp Den Hoorn groeide in de jaren vijftig van de vorige eeuw uit tot een van de belangrijkste tuinbouwplaatsen van Nederland. De Delftsche Groentenveiling aan de Hoornseweg kreeg een steeds grotere omzet en werd voortdurend uitgebreid. Ook het dorp zelf kreeg steeds meer nieuwbouw, met als gevolg dat in 1953 ook een echt openbaar plein voor bijzondere activiteiten in gebruik werd genomen, met als naam Koningin Julianaplein. De centrumfunctie van deze openbare ruimte werd versterkt door de komst van een ruim gymnastiekgebouw en de Justus van Schoonhovenschool, de katholieke school voor jongens. Het gymnastiekgebouw werd ook voor allerlei andere doeleinden gebruikt. Hier vonden manifestaties plaats, zoals gymnastiekuitvoeringen, de viering van jubilea, toneel- en filmavonden. Overdag werd de gymnastiekzaal gebruikt door de scholen. Als het mooi weer was, oefende men op het pleintje naast het gebouw of op het Koningin Julianaplein. Dit grote plein speelde ook een belangrijke rol op Koninginnedag. 's Morgens vond hier een aubade plaats en de rest van de dag waren er spelen. De platanen op het huidige plein dateren uit de stichtingsperiode! | | In het begin van de jaren zeventig kreeg het gymnastiekgebouw de naam 'De Hoornbloem', een suggestie van de schrijver. De naam was in de tweede helft van de zeventiende eeuw verbonden aan een rederijkerskamer in Den Hoorn. Het plaatselijke dichtgezelschap droeg als zinspreuk 'Noyt hooger verresen'; de zelfkennis van de groep was blijkbaar groot. Toch was de kleine rederijkerskamer in staat om in 1677 een wedstrijd te organiseren, waarvoor een groot aantal dichtgezelschappen uit andere plaatsen werd uitgenodigd. De opdracht was dat er in dichtvorm een antwoord werd gegeven op de vraag: 'Wat middel dient'er best, als by der handt genomen. Om tot een vaste Vreed' met den Vyand te komen?' De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden was toen nog in oorlog met Frankrijk en Engeland. Pas een jaar later volgde een vredesoverkomst. Op het rederijkersfeest in Den Hoorn was ook Jan van Lis uit Schipluiden aanwezig. Een gedicht van hem begint met de regels: 'Gegroet Rethorica, die 't Hooren-Bloemtje schrijven. U Op-komst heerlyck bloeyt: 'k wens dat het lang mag blyven.' In het begin van de achttiende eeuw kwam er - mede als gevolg van overheidsmaatregelen - een einde aan de rederijkerskamers in de regio. De Gereformeerde kerk was vanaf het begin tegen rederijkersfeesten, waarop niet alleen werd gedicht en gespeeld, maar waar ook de drank veelvuldig vloeide. De naam 'De Hoornbloem' is thans verbonden aan het bekende sport- en zalencentrum aan het Koningin Julianaplein. Aan het plein bevindt zich in het vroegere gebouw van de Rabobank nu een gezondheidscentrum, waar onder andere huisartsen, een tandarts en een apotheek zijn gevestigd. Een slijterij completeert aan deze zijde de bebouwing. | | Den Hoorn was in de zestiende en zeventiende eeuw een dorp waar verschillende blekers langs het water hun bleekvelden hadden. Delftenaren bezorgden hier voor de was hun linnengoed. De kaart van Kruikius uit 1712 toont langs de vaart enige warmoeziersbedrijven, de eerste tuinders van Den Hoorn. Oude foto's laten zien dat rond 1900 de gehele strook aan de noordkant van de Hoornsevaart (de Kickert) tot de bebouwing van Delft tuinbouwbedrijven bevatte. Direct achter de tuinderijen bevond zich het weiland. Het huidige Koningin Julianaplein ligt voor een deel op tuinbouwgrond en voor een deel op grasland. Het weiland hoorde bij het melk- en veebedrijf van Arie van den Berg. In fasen is het open gebied voor woningbouw in gebruik genomen. Een van de belangrijkste bouwers in Den Hoorn was Louis van Velzen. Als aannemer heeft hij een groot deel van het huidige straatbeeld van Den Hoorn bepaald. Nog heel lang stonden zelfs de straten op zijn naam. Het Koningin Julianaplein bezit door een schenking van dokter A.M van de Poel reeds jaren een jeu de boulesbaan, waar ouderen veelvuldig gebruik van maken. Op meerdere dagen in de week staan er verkoopkramen op het plein, dat kort geleden is heringericht. De parkeerplaatsen zijn nu vooral geconcentreerd op het noordelijke deel van het plein, waardoor het zicht over het gehele plein niet altijd meer mogelijk is. | | Meer informatie over de naamgeving van polders en wegen is te vinden in het ‘Straatnamenboek van de gemeente Schipluiden’ (de dorpen Schipluiden en Den Hoorn en de buitengebieden). Tekst: Jacques Moerman. Oude foto: Historische Vereniging Oud-Schipluiden. Foto huidige situatie 2011: Henk Groenendaal. 'Midden-Delfland - Schakel' publicatie: 24 november 2011. Na publicatie worden de “Twee gezichten van…” ook op internet gepubliceerd op adres: http://www.middendelfland.net/. | |
