Twee gezichten van... Nr. 103: De Stakenbrug In de rubriek 'De twee gezichten van…' staan maandelijks twee afbeeldingen centraal. De tekst van deze aflevering is verzorgd door Jacques Moerman van de Historische Vereniging Oud-Schipluiden. Henk Groenendaal maakte de foto anno 2011. Reacties en suggesties van lezers zijn van harte welkom. Deze maand deel 103. Deze brug verbindt de Dijkshoornseweg met de Noordhoornseweg. De Lookwatering mondt hier uit op de Kastanjewetering en de Noordhoornsewatering. Aanvankelijk werd ook de weg ten noorden van de brug Dijkshoornseweg genoemd. Later is de naam Noordhoornseweg in gebruik genomen.
De Stakenbrug werd in het verleden ook wel aangeduid met de naam Blauwe brug. Blauw en wit zijn vanouds de kleuren van het hoogheemraadschap van Delfland. Veel bruggen die het waterschap moest onderhouden, waren in de kleuren blauw en wit geschilderd. De huidige brug heeft overigens ook deze kleuren. Stakenbrug verwijst naar de staken, grote houten palen, waarop de brug oorspronkelijk rustte. Ze zijn nog te zien op de oude foto uit ca. 1900. Het lijkt erop dat bij de opname twee fotografen aanwezig waren. Op de brug staan links een fotograaf en een fototoestel op statief. De andere twee personen zijn niet bekend. | | Vóór 1900 was de brug een belangrijke plaats voor de tuinders uit de naaste omgeving. Hier passeerden de Westlanders met hun schuiten op weg naar Leiden en Amsterdam om hun tuinbouwproducten in deze steden op de markt te brengen. De tuinders van Sion en de Noordhoorn gaven hun groente en fruit mee met de Westlandse schippers. Bij terugkeer vond bij de brug de afrekening plaats. Soms moest er betaald worden, omdat groente en fruit onvoldoende hadden opgebracht. Herhaaldelijk werd de Kastanjewetering in het verleden op diepte gehouden, omdat het een belangrijk vaarwater was van en naar het Westland. Oude bewoners wisten in de vorige eeuw te vertellen, dat hun ouders zich nog goed konden herinneren dat de schippers in colonne voeren. Vooral op de nabijgelegen Zweth was de passage van zeilende westlanders, met veelal bruine zeilen, een bijzonder fraai gezicht. Aan het eind van de zeventiende eeuw werd in de naaste omgeving van de Stakenbrug al volop getuind. Een boedelbeschrijving van warmoezier Hendrik Eijgenraam, overleden op 17 juli 1732 en wonend op de Noordhoorn, vertelt dat deze tuinder drie schuiten bezat met masten en touwen. Dit betekende dat hij met zijn vaartuigen kon zeilen. In die tijd werden veel producten in Delft afgezet. Op zijn tuin bezat Eijgenraam onder meer 'glase ramen'. In het begin van de achttiende eeuw was er dus al sprake van teelten onder of achter glas. Hoe vroeger men met een bepaald product op de markt kwam, des te hoger waren de prijzen. Naast vruchtbomen was warmoezier Eijgenraam gespecialiseerd in de teelt van erwten en bonen. De families die in Sion en Den Hoorn dezelfde achternaam dragen, stammen af van deze vroege tuinder. | Achter de brug zijn op de oude foto uit circa 1900 een huis en een stalling zichtbaar, die in de achttiende eeuw deel uitmaakten van het bezit van de familie Van Hogendorp, eigenaren van de buitenplaats Sion. In het begin van de negentiende eeuw woonde hier tuinder Witteloostuyn. Het huidige woonhuis dateert uit 1910; erachter staat een ouder pandje. Het is in de buitenplaatsperiode gebruikt als paardenstal.
De Kastanjewetering is de zuidelijke begrenzing van het grondgebied van Rijswijk. Mogelijk sloot dit water reeds in de twaalfde eeuw de Rijswijkse ontginningen af. Recente vondsten van twaalfde-eeuws aardewerk in Sion bevestigen de ouderdom van dit gebied. Kastanje wordt ook wel geschreven als Kerstanje of Carstaenge. De naam kan afgeleid zijn van kastanjeboom of verwijzen naar een familienaam, bijvoorbeeld Corstanje. De nabij gelegen Spieringswetering dankt haar naam aan Diric Spirinc, een veertiende-eeuwse bewoner in het gebied. Richting Delft lag aan het Haantje boerderij Castanjenburg, die in de achttiende eeuw onder de bezittingen van de Van Hogendorpen viel.
De Stakenbrug moest in de afgelopen veertig jaar regelmatig hersteld worden. Het is voor vrachtauto's een moeilijke draai om van de Dijkshoornseweg op de Noordhoornseweg of andersom te komen. Met de herontwikkeling van het gebied zal ook de ontsluiting verbeterd worden. | | Meer informatie over de naamgeving van polders en wegen is te vinden in het ‘Straatnamenboek van de gemeente Schipluiden’ (de dorpen Schipluiden en Den Hoorn en de buitengebieden). Tekst: Jacques Moerman. Oude foto: Historische Vereniging Oud Schipluiden. Foto huidige situatie 2011: Henk Groenendaal. 'Midden-Delfland - Schakel' publicatie: 26 augustus 2011. Na publicatie worden de “Twee gezichten van…” ook op internet gepubliceerd op adres: http://www.middendelfland.net/. | |
