Twee gezichten van... Nr. 95: De Paardenbrug en de Vlaardingsekade In de rubriek 'De twee gezichten van…' staan maandelijks twee afbeeldingen centraal. De tekst van deze aflevering is verzorgd door Jacques Moerman van de Historische Vereniging Oud-Schipluiden. Henk Groenendaal maakte de foto anno 2010. Reacties en suggesties van lezers zijn van harte welkom. Deze maand deel 95. Op 1 november 1645 werd de trekschuitroute tussen Delft en Maassluis in gebruik genomen. Aanvankelijk liepen de jaagpaarden in Schipluiden langs de woningen aan de Vlaardingsekade. Dit gaf veel overlast, waarna de stad Delft, die veel belang had bij de veerdienst, voor een nieuwe brug zorgde tussen de Dorpsstraat en de Vlaardingsekade. De houten brug over de Gaag werd gemaakt door Leendert Sanders van der Coen en Pieter Pouwelsz. van der Cleij. De kosten bedroegen 895 gulden. De waterovergang was geschikt voor paarden. Omdat Delft de aanleg financierde, werd de brug al snel 'Stats Brugge' genoemd. De locatie was slim gekozen, omdat op dit punt nog geen huizen stonden aan de Vlaardingsekade. De huidige gietijzeren Paardenbrug in Schipluiden werd in 1870 gebouwd. De stad Delft vergoedde toen nog de helft van de kosten, namelijk 430 gulden. Een kwart, 215 gulden, werd bijgedragen door de schippers van de vaste veerschuiten, terwijl de gemeente Schipluiden voor het overige geld en het onderhoud zorgde. Pas in de jaren vijftig van de vorige eeuw stopte Delft met het meebetalen aan het schilderwerk van de brug. De geregelde trekschuitdienst was aan het eind van het jaar 1890 gestaakt, maar beurtschippers gebruikten nog enkele tientallen jaren de kade als jaagpad. | | De oude ansicht uit ca. 1903 laat zien, dat er op de Vlaardingsekade geen bomen stonden. Schipluiden was sinds het midden van de negentiende eeuw ook een schippersdorp geworden en de vaartuigen van de lokale schippers meerden af aan beide oevers van de Gaag. Bomen zijn lastig voor de masten van de schepen en het onderhoud van de zeilen. De scheepvaart bepaalde tot de jaren vijftig van de vorige eeuw vooral in de weekenden het dorpsbeeld van Schipluiden. Op de andere dagen waren de vaartuigen veelal met vracht onderweg. De fotograaf heeft de foto uit het begin van de twintigste eeuw dus op een doordeweekse dag gemaakt. Gewoonlijk was het dan stil in de kern van het dorp. De belangrijkste bedrijvigheid in Schipluiden werd - net zoals in Maasland - altijd bepaald door middenstanders en ambachtslieden. Vanuit het dorp moest een groot achterland verzorgd worden. Aan de zijde van de Dorpsstraat, die in de Middeleeuwen 'Kerchwech' werd genoemd en daarna 's Heerenstraat' (hoofdstraat), waren vanouds allerlei bedrijven gevestigd. Minder bekend is dat ook langs het Kaatje (de Vlaardingsekade) veel middenstanders een zaak hadden. De volkstelling uit 1839 laat zien welke beroepen in die tijd langs de kade werden uitgeoefend, namelijk nachtwaker, scheepsmaker, rietdekker, verver en glasmaker, kuiper, winkelier, schoenmaker, metselaar, kleermaker, leerlooier, naaister, koopman en kastelein. Verder woonden er werklieden en tuinlieden. | | In de jaren 1920-1940 was nog steeds een flink aantal middenstanders aan de kade gevestigd, zoals een schoenmaker (Meijer), een groenteboer (Vermeer), twee kappers (De Geus en Haring), een boekdrukker (Vermeer), een kruidenier (De Wit), een bakker (Holtkamp), een kleermaker (Put) en schilder Simon Paul, die ook een winkeltje dreef. Tegenwoordig bevinden zich aan de Vlaardingsekade nog een kapperszaak en drie winkelpanden, namelijk voor kleding, sieraden en antiek. De Paardenbrug is een aantal jaren geleden iets opgehoogd, maar kan nog altijd door paarden worden gebruikt. Houten latjes zorgen ervoor dat passanten niet van de brug afglijden. Links in de Gaag is op de oude foto een oeverlandje zichtbaar, dat ook wel met de naam ''t Groentje' werd aangeduid. Oorspronkelijk lagen hier meer vlietlandjes, die eigendom waren van bewoners van de Dorpsstraat. Ze zijn later allemaal weggebaggerd, maar de strook water en de walkant in zuidelijke richting zijn nog steeds voor een belangrijk deel particulier bezit. Dit verklaart mede de aanwezigheid van een groot aantal bootjes en van het paviljoen ''t Middelpunt'. Literatuur - L.M. Varekamp, 'Bewoning van Schipluiden omstreeks het jaar 1840.' In: Nieuws uit het verleden. Schipluiden 1981, 85-99. Dezelfde persoon leverde gegevens over de jaren 1920-1940.
| | Meer informatie over de naamgeving van polders en wegen is te vinden in het ‘Straatnamenboek van de gemeente Schipluiden’ (de dorpen Schipluiden en Den Hoorn en de buitengebieden). Tekst: Jacques Moerman. Oude foto: Historische Vereniging Oud Schipluiden. Foto huidige situatie 2010: Henk Groenendaal. 'Midden-Delfland - Schakel' publicatie: 24 december 2010. Na publicatie worden de “Twee gezichten van…” ook op internet gepubliceerd op adres: http://www.middendelfland.net/. | |
