Twee gezichten van... Nr. 79: De boerderij van Moerman In de rubriek 'De twee gezichten van…' staan maandelijks twee afbeeldingen centraal. De tekst van deze aflevering is verzorgd door Jacques Moerman van de Historische Vereniging Oud-Schipluiden. Henk Groenendaal maakte de foto anno 2009. Reacties en suggesties van lezers zijn van harte welkom. Deze maand deel 79. Al meer dan drie eeuwen staat er tegenover de Dorpskerk van Schipluiden aan de andere zijde van de Gaag langs de Singel een boerderij. Vanouds behoorde deze locatie tot het rechtsgebied van Schipluiden, terwijl het aangrenzende kasteelterrein van de Keenenburg onder Sint Maartensrecht viel. Er zijn geen aanwijzingen gevonden dat de boerderij bezit is geweest van de kasteelbewoners. In 1810 blijkt Cornelis Hofstede, afkomstig uit Rijswijk, boer op deze woning te zijn. Hij was gehuwd met Adriana Romeijn, die op 20 september 1785 in de r.k. kerk van Hodenpijl was gedoopt. Daarna woonden nog twee generaties Hofstede op de boerderij. Op 29 april 1891 vertrokken Adrianus Hofstede en zijn vrouw Gerarda Zeestraten naar Vrijenban bij Delft. De volgende gebruiker van de boerderij was Jan Zonneveld, die op 11 mei 1891 van Vlaardinger-Ambacht was overgekomen. Hij was getrouwd met Antje van den Dool. Het echtpaar kreeg in Schipluiden zes kinderen. Vóór 1 mei 1904 keerde deze boerenfamilie terug naar Vlaardinger-Ambacht, waar ook nog kinderen werden geboren. Eén dochter was Teuntje van der Kooij-Zonneveld, die aan de Gaagweg heeft gewoond. | | Bekende personen op de oude foto zijn: (vermoedelijk) veehandelaar Bas v.d. Windt met fiets, mevr. Zonneveld -v.d. Doel, Teuntje, Jaapje en Jannetje Zonneveld (zie ook de vergroting), boer Jan Zonneveld met paard, zoon Jan Zonneveld en een knecht (mogelijk een Eikelenboom), die een melkjuk draagt. De oude foto is gemaakt toen de familie Zonneveld nog op de boerderij woonde (dus vóór 1904). Te zien is een woning die bepleisterd is om de doorslag van regenwater te verhinderen. Het pand had een rieten dak en een uitbouw aan de zuidzijde met een hoge schoorsteen. | | De boerderij telde twee hooibergen, waarvan één aan de zijde van de Singel. De oude boerderij is in 1905 afgebroken in opdracht van de nieuwe eigenaar en gebruiker Gerard Moerman, die op 28 april 1905 in Maasland was getrouwd met Aria Sonneveld. Gerard kwam van een boerderij in de dorpskern van Maasland, schuin tegenover het huidige museum 'De Schilpen'. De nieuwe woning werd grotendeels gebouwd op de bestaande funderingen. De kelder en het achterhuis van de oude boerderij bleven gespaard en werden in het nieuwe pand opgenomen. De verantwoordelijke aannemer was vrijwel zeker Ambrosius (Broos) Bontenbal, die sinds 1904 zijn bedrijf had in de timmerwinkel tegenover de Valbrug. Hier is tegenwoordig het kunstatelier van Rina Groot gevestigd. | | | De invloed van Bontenbal kan worden afgelezen uit een aantal bouwkundige details, zoals de inpandige schuifluiken, de versieringen van hardsteen boven de vensters in de voor- en zijgevel en de houten zonwerende panelen aan de bovenzijde van deze vensters. Ambrosius Bontenbal heeft veel bijzondere panden in Schipluiden gebouwd, waaronder bakkerij Hoek en zijn latere eigen woning Klein Keen en Burg aan de Keenenburgweg. | | Het echtpaar Moerman-Sonneveld kreeg zeven kinderen, waarvan er drie op de boerderij ongehuwd zijn blijven wonen, namelijk Jacoba (Co), geboren 16 juni 1909 en overleden op 29 december 1994, Jacobus IJsbrand (Jacques), geboren op 17 februari 1914 en overleden op 17 augustus 1993 en Jan, geboren op 22 juni 1916 en overleden op 26 januari 1989. Bij de boerderij hoorde zo'n 27 ha, verdeeld over de Kerkpolder en de Zouteveense Polder. Tot de Tweede Wereldoorlog is hier altijd boter en kaas gemaakt, waaronder koshere kaas, die volgens speciale voorschriften werd bereid voor joodse afnemers uit de stad. In 1995 werd Jaap Moerman, zoon van tuinder Jacob Moerman uit De Lier, eigenaar van de boerderij. Hij liet de woning grondig restaureren en ging er in 2000 met zijn gezin wonen. Het is een fraai pand geworden, waarin veel bijzondere bouwkundige details bewaard zijn gebleven. Het erf wordt goed onderhouden, evenals het er achterliggende uitpad met knotwilgen, dat in de volksmond als Laantje van Moerman wordt aangeduid. Het aangrenzende weitje zal in de komende jaren worden bebouwd. De boerderij met de ernaast gelegen tuin is een beeldbepalend element aan het begin van de dorpskern van Schipluiden. Met dank aan de familie Moerman en Leni Varekamp. | | Meer informatie over de naamgeving van polders en wegen is te vinden in het ‘Straatnamenboek van de gemeente Schipluiden’ (de dorpen Schipluiden en Den Hoorn en de buitengebieden). Tekst: Jacques Moerman. Oude foto: Historische Vereniging Oud Schipluiden. Foto huidige situatie 2009: Henk Groenendaal. 'Midden-Delfland - Schakel' publicatie: 27 augustus 2009. Na publicatie worden de “Twee gezichten van…” ook op internet gepubliceerd op adres: http://www.middendelfland.net/. | |
