Twee gezichten van... Nr. 78: De Aloysiusschool, katholiek onderwijs in Maasland

In de rubriek 'De twee gezichten van…' staan maandelijks twee afbeeldingen centraal. De tekst van deze aflevering is verzorgd door Trudy Werner-Berkhout van de Historische Vereniging Maasland. Henk Groenendaal maakte de foto anno 2009. Reacties en suggesties van lezers zijn van harte welkom. Deze maand deel 78.

In twee Gezichten nr. 24 (zie internet) is reeds verteld over de oprichting van een katholieke school aan de Kerkweg in 1890. De verzuiling waarin diverse religieuze stromingen hun weg zochten, zorgde onder andere voor oprichting van scholen met een eigen identiteit. De school aan de Kerkweg, geleid door meester B.J. Post, werd met haar twee leslokalen in de loop van de jaren te klein. Daarom werd in 1921 door het kerkbestuur besloten een nieuwe school te bouwen en wel in de buurt van de katholieke kerk, aan de Kerklaan.

Op 15 juni 1921 werd de eerste steen gelegd door Pastoor A.H. Hammer. Deken De Graaf uit Delft wijdde op 15 december van datzelfde jaar de nieuwe school en gymnastiekzaal plechtig in. De R.K. Parochiale School St. Aloysius aan de Kerklaan begon haar leerlingenaantal met 56. Alles was nieuw: de schoolmeubelen, de leermiddelen, de klompenbakjes in de gang. Men was trots op het gebouw. De schoonmaak werd geregeld, er werden dozen met insecten gekocht voor de natuurkundeles. Ook werd een begin gemaakt met een leesbibliotheek. Kortom een goed 'verzorgde school'. Alleen de drinkwatervoorziening liet te wensen over. Het opgepompte water uit de put gaf een eigenaardige kleur..., in 1928 werd dan ook een waterleiding aangelegd. Tevens konden hierop de w.c.'s worden aangesloten.

Inmiddels was meester Post in 1923 met pensioen gegaan en in zijn plaats werd G.A. van Oorschot, met de koets uit Den Haag gekomen, benoemd tot hoofd van de school. Hij kwam met zijn vrouw te wonen in een van de vier nieuwgebouwde huizen aan de Kerklaan, ' Het Roomse Laantje', die een jaar later opgeleverd werden. Het huis was bezit van de katholieke kerk. De familie heeft hier tot 1942 gewoond, maar vanwege meningsverschillen met de pastoor was het noodzakelijk te verhuizen naar de Kerkweg. De huizen aan dit laantje zijn in de jaren zeventig afgebroken omdat er plannen waren voor een ontsluitingsweg langs de achtertuinen van de Burgemeester Van der Lelykade uitkomend op deze Kerklaan, nu Postlaan.

Van Oorschot was een persoonlijkheid, naast enkele bestuursfuncties in de gemeente Maasland, schreef hij ook diverse boeken waaronder de geschiedenismethode 'Het erfdeel onzer vaderen'.

In de oorlogsjaren heeft de school te maken gehad met inkwartiering van Duitse soldaten en in de hongerwinter is de school noodgedwongen enige tijd gesloten geweest. In 1953 moest de school verbouwd worden en kwamen er twee nieuwe lokalen bij. Het aantal leerlingen was inmiddels flink gegroeid.

Kerk en school waren vanaf het begin van de oprichting met elkaar verbonden. Het kerkbestuur was tevens schoolbestuur en had de zorg voor het katholiek onderwijs, benoemde de leerkrachten en regelde de financiële zaken. In 1937 werd door pastoor Halkes de invoering van de dagelijkse schoolmis voor de kinderen ingevoerd, waarbij ook het personeel aanwezig diende te zijn. Zoals overal was de invloed van de kerk erg groot. Een Bisschoppelijk besluit uit 1965, waarin bepaald was dat kerkbesturen hun functie als schoolbestuur moesten overdragen aan een aparte stichting, leidde twee jaar later tot de oprichting van de Stichting Katholiek Onderwijs Maasland.

Inmiddels begon het gebouw gebreken te vertonen. De school werd te klein, de gymzaal moest verbouwd worden, er was geen telefoonaansluiting, de verwarmingskosten waren te hoog, de afrastering was slecht zodat er nogal eens een kind in de nabijgelegen sloot viel, etc.

Aan de gemeente werd medewerking gevraagd om een nieuw gebouw te mogen neerzetten, waarin naast de lagere school ook de kleuterschool geïntegreerd zou worden. In 1975 werd de oude school gesloopt met uitzondering van de gymzaal (deze viel in 1985 onder de slopershamer). Op 15 augustus werd de eerste paal geslagen voor de nieuwbouw door burgemeester J. van den Brink. Een jaar later, op 8 juni 1976, werd de nieuwe school opgeleverd en in de maand oktober door de kinderen feestelijk geopend met de naam 'Aloysiusschool'! Een aantal jaren geleden is de school met nieuwe lokalen vergroot.

Nieuwe Aloysiusschool Maasland, gezien vanaf de Kluisweer, 2009

Tekst: Trudy Werner-Berkhout. Oude foto ca. 1925: Historische Vereniging Maasland. Foto huidige situatie 2009: Henk Groenendaal. 'Midden-Delfland - Schakel' publicatie: 30 juli 2009.

Na publicatie worden de “Twee gezichten van…” ook op internet gepubliceerd op adres: http://www.middendelfland.net/.