Twee gezichten van... Nr. 72: De Witte Huizen

In de rubriek 'De twee gezichten van…' staan maandelijks twee afbeeldingen centraal. De tekst van deze aflevering is verzorgd door Jacques Moerman van de Historische Vereniging Oud-Schipluiden. Henk Groenendaal maakte de foto anno 2009. Reacties en suggesties van lezers zijn van harte welkom. Deze maand deel 72.

Lang na de sloop van de twee afgebeelde witte panden in 1944 werd de hoek Buitenwatersloot (Hoornseweg)/ Westlandseweg nog aangeduid met de naam Witte Huizen. Enige jaren geleden stond nabij de rijweg nog een wit kantoortje, waarop een bordje met deze naam was bevestigd. De herkomst van de naam is verklaarbaar uit de twee witte panden die nabij de paltrokmolen 'De Gekroonde Zalm' hebben gestaan. De Witte Huizen zijn in de negentiende eeuw gebouwd voor de personeelsleden van de houtzaagmolen. Ten tijde van de sloop woonden er andere families, waaronder Koene, V.d. Berg, Van Noord, Bettings en De Bruyn. 
Aan de oostzijde werden de Witte Huizen begrensd door de Kartuizerwetering, die parallel aan de huidige Westlandseweg loopt. Dit water dateert uit de Late Middeleeuwen en verbond het nabijgelegen Kartuizerklooster met de Kickert, de vaart tussen Den Hoorn en Delft. Het klooster was in 1469 gesticht en werd in 1572 gesloopt. De Prins van Oranje en het stadsbestuur van Delft wilden voorkomen dat de Spanjaarden in het grote kloostercomplex een onderkomen zouden vinden. Het terrein werd daarna als weiland gebruikt. Het hoorde bij de boerderij Marlot aan de Buitenwatersloot. Ouderen kunnen zich nog wel herinneren, dat hier de Wester V ('s morgens veekeuringen, 's middags concours hippique) werd gehouden. Toen het weiland in 1959 voor de bouw van het Oude en Nieuwe Gasthuis bouwrijp werd gemaakt, werden de fundamenten van het klooster aangetroffen en volledig opgegraven.

In juli 1944 zijn de Witte Huizen gesloopt, evenals de daarachter gelegen woningen van de families Hosman , De Ronde en Schulten, de gemeentesecretaris van Schipluiden. Dit zelfde lot trof een tweetal woningen aan de Hoornsekade. Deze huizen lagen nabij een tankgracht in de Voordijkshoornse Polder. De Duitsers wilden aan de westkant van de stad Delft een breed schootsveld hebben. Na de invasie in Normandië moest voorkomen worden dat de Geallieerden zouden oprukken naar Delft en dekking zouden zoeken in de woningen. Op de oude foto is te zien dat de sloop van het linker pand net was begonnen. De situatie in 1944 lijkt op het jaar 1572, toen de Spanjaarden Delft bedreigden.

Inmiddels is de omgeving ingrijpend gewijzigd. Op 1 januari 2004 ontstond de gemeente Midden-Delfland. Op hetzelfde moment werd de strook grond tussen de voormalige Witte Huizen en de oliemolen Mercurius bij de gemeente Delft gevoegd. Hier zijn in korte tijd veel woningen gebouwd. Enkele hoge woonblokken sluiten aan de zijde van de Kartuizerwetering de Delftse nieuwbouw af. De straatnamen in deze Delftse woonwijk, de z.g. Molenbuurt, verwijzen naar diverse industriemolens. Apart vernoemd zijn de zaagmolens De Hoop en De Eendracht, die aan het begin van de Rijksstraatweg in Den Hoorn hebben gestaan.

Tekst: Jacques Moerman. Oude foto: Historische Vereniging Oud Schipluiden. Foto huidige situatie 2009: Henk Groenendaal. 'Midden-Delfland - Schakel' publicatie: 29 januari 2009.

Na publicatie worden de “Twee gezichten van…” ook op internet gepubliceerd op adres: http://www.middendelfland.net/.