Twee gezichten van... Nr. 53: De Noordhoornseweg en -watering In de rubriek 'De twee gezichten van…' staan maandelijks twee afbeeldingen centraal. De tekst van deze aflevering is verzorgd door Jacques Moerman van de Historische Vereniging Oud-Schipluiden. Henk Groenendaal maakte de foto anno 2007. Reacties en suggesties van lezers zijn van harte welkom. Deze maand deel 53. De Noordhoornseweg is het verlengde van de Dijkshoornseweg in Den Hoorn en loopt naar de Zweth, de waterweg die vanouds de begrenzing vormt met Rijswijk. De Noordhoornsewatering verbindt de Zweth met de Kastanjewetering. Als je beide foto's vergelijkt - de oudste is uit de jaren zeventig van de vorige eeuw - lijkt er op het eerste gezicht weinig veranderd te zijn. Toch hebben hier recentelijk grote landschappelijke ingrepen plaatsgevonden. Aan de westzijde van de Noordhoornseweg maakten tuinderijen, weilanden en woningen plaats voor een grote afvalwaterzuiveringsinstallatie (AWZI). De Noordhoornseweg en -watering zijn gebleven. Een smalle, feitelijk te kleine recreatiezone moet in de toekomst het complex van de AWZI enigszins voor het oog verborgen houden. Als de stank niet onder controle komt, zal deze zuiveringsfabriek ook op andere wijze de aandacht blijven trekken. Op de foto uit de jaren zeventig van de vorige eeuw zijn links de kassen te zien van G. v.d. Berg. Daarvoor bevond zich de tuin van de gebroeders Kalkman. De tuinbouw heeft in dit gebied een lange traditie. | | In de Late Middeleeuwen diende de Noordhoornsewatering niet alleen voor de waterafvoer, maar was het ook de belangrijkste vaarverbinding naar het klooster Sion. Uit een keur van Delfland blijkt dat de broeders van Sion in 1463 de Noordhoornsewatering verbeterden. Ook lieten ze een verbindingssloot van het kloostercomplex naar de vaart graven. Kort daarvoor was Sion het hoofdconvent geworden van een kapittel, waarbij veel andere kloosters waren aangesloten. Deze positie betekende dat er veel reizen van en naar Sion werden gemaakt; de pacht in natura kwam grotendeels over het water naar het klooster. Door de uitdieping van de Noordhoornsewatering werd het scheepvaartverkeer van en naar het Westland bevorderd. In 1572 kwam er een einde aan het klooster Sion. In opdracht van Willem van Oranje moesten alle grote gebouwen buiten de stadsmuren van Delft worden gesloopt. Van het klooster Sion bleef echter voldoende muurwerk overeind staan, zodat een vendel Spanjaarden zich er in de jaren 1573-'74 in kon verschansen. De omgeving leed ernstig onder de plunderingen van de vijand. Na het vertrek van de Spanjaarden werd het klooster Sion definitief gesloopt. | | In de loop van de zeventiende eeuw ontwikkelde zich op het voormalige kloosterterrein een buitenplaats, die uiteindelijk zo'n 50 ha omvatte. Gedurende de zomermaanden verbleef hier in de achttiende eeuw de familie Van Hogendorp. Rond het herenhuis lagen vijvers, bossen, boomgaarden, wildbanen en moes- en siertuinen, die mede onderhouden werden door een aantal warmoeziers uit de naaste omgeving, zoals de familie Eijgenraam. Zij bezaten tuinbouwbedrijven langs de Noordhoornseweg. Op de buitenplaats verzorgden ze het snoeiwerk en de teelt van allerlei producten. Op de eigen tuinen lagen boomgaarden met een grote variëteit aan appel- en perensoorten. De dochters van Willem van Hogendorp schreven in hun dagboek, dat zij zich met de kinderen van de warmoeziers vermaakten langs en op de Noordhoornsewatering (spelevaren en vissen). Aan het eind van de achttiende eeuw hield de buitenplaats Sion op te bestaan. Van de bebouwing is op Rijswijks grondgebied alleen nog een voormalig koetshuis te zien, dat binnenkort onder de slopershamer zal vallen… De grond kwam na 1800 in handen van een aantal tuinders, die zich in de negentiende eeuw onder meer specialiseerden in de teelt van bessen. De tuinders langs de Noordhoornseweg schakelden in de twintigste eeuw over op de productie van komkommers, sla en tomaten en later ook op bloemen en paprika's. Rechts achter de bomen bevindt zich het weitje waar elk jaar in augustus door de bewoners van Sion en omstreken het Oranjefeest wordt gevierd. De Noordhoornsewatering is nu een belangrijke schakel in de recreatievaart tussen Delft en het Westland. De Noordhoornseweg leidt naar het Bonte Huis, een buurtschap die de komst van de afvalwaterzuiveringsinstallatie heeft overleefd. | | Meer informatie over de naamgeving van polders en wegen is te vinden in het ‘Straatnamenboek van de gemeente Schipluiden’ (de dorpen Schipluiden en Den Hoorn en de buitengebieden). Tekst: Jacques Moerman. Oude foto: Historische Vereniging Oud Schipluiden. Foto huidige situatie 2007: Henk Groenendaal. 'Midden-Delfland - Schakel' publicatie: 31 mei 2007. Na publicatie worden de “Twee gezichten van…” ook op internet gepubliceerd op adres: http://www.middendelfland.net/. | |
