Twee gezichten van... Nr. 37: Boerderij Meerzicht

In de rubriek 'De twee gezichten van…' staan maandelijks twee afbeeldingen centraal. De tekst van deze aflevering is verzorgd door Jacques Moerman van de Historische Vereniging Schipluiden. Henk Groenendaal maakte de foto anno 2005. Reacties en suggesties van lezers zijn van harte welkom. Deze maand deel 37. 

Een van de oudste boerderijen van Zouteveen en Midden-Delfland is 'Meerzicht', een hofstede die in de zeventiende en achttiende eeuw ook wel met de naam 'Keizershof' werd aangeduid.

Exterieur

De boerderij ligt aan de Willemsoordseweg, de oorspronkelijke 'Gatweg', die het kruispunt 'de Kapel' met de kade langs de Vlaardingervaart verbindt. Tegenover Meerzicht bevond zich tot ver in de negentiende eeuw de Zouteveense Meer, een waterplas van ruim 5 hectare, die later is verland. Het exterieur van 'Meerzicht' is zeer rijk en vooral aan de noord- en oostzijde nog geheel in tact. Metselversieringen bij de hoeken, de gevelopeningen en in de gevelvlakken geven de boerderij een monumentaal uiterlijk. De hoofdingang zat oorspronkelijk in de voorgevel ter plaatse van de rondboog boven het raam. In het kalf van dit kozijn stond het jaartal 1609, de bouwperiode van het oudste deel van de boerderij. Op twee andere plaatsen zijn in het metselwerk jaartallen van uitbreidingen aangebracht. In de noordgevel is het jaartal 1640 met rode steentjes ingemetseld. Dit is te zien op de bijgevoegde aquarel van de Rotterdamse architect J. Verheul Dzn. (1860-1948) uit 1928. Op de foto met de huidige situatie verbergt de begroeiing veel bijzondere bouwkundige details. Voor de boerderij tekende Verheul Martinus Poot, die de woning pachtte van de familie Van Voorst tot Voorst en in 1928 is overleden. In de zuidgevel van het voorhuis (niet zichtbaar) staat het jaartal 1701. De kruiskozijnen van de boerderij zijn dichtgezet met glas-in-lood, waarbij het raam aan de voorzijde van de opkamer heel rijk is uitgevoerd. Hierin zit een gebrandschilderd glas uit het jaar 1651, waarin het wapen is afgebeeld van Mees Dirksz. Leeuwenschild.

Interieur

Het voorhuis van de boerderij is gaaf bewaard gebleven. Het betreft een ongedeelde ruimte met een diepte van ca. acht meter en een zeer grote schouw aan de brandmuur, die zich over de hele breedte van de kamer uitstrekt. Een eiken spiltrap leidt naar de opkamer of hoge kamer. De vloer van dit vertrek is belegd met kleine geel en groen geglazuurde plavuizen.
Op de vermelde aquarel is rechts nog net de tuitgevel te zien van de uitgebouwde boenhoek. In deze ruimte bevindt zich een gemetselde waterput. Een houten pomp staat aan de rand van de put. Deze put diende als waterreservoir voor alle werkzaamheden die met het boerenbedrijf samenhingen. Hier werden vaten, emmers en andere hulpmiddelen schoongemaakt, die nodig waren voor de boter- en kaasproductie. In de hoek van de boenhoek is een waterfornuis gebouwd. Deze voorziening bestaat uit een grote, koperen bak met een roodkoperen deksel in een ombouw van vuurvaste stenen. Eronder is een stookplaats aangebracht, die afgesloten wordt door een ijzeren deur. Hier werd dagelijks hout gestookt, waardoor het water in de koperen bak werd verhit. Tussen de boenhoek en de kelder is op de afbeelding van Verheul nog de bakoven te zien. Tot de jaren veertig van de vorige eeuw werd op veel afgelegen boerderijen nog brood gebakken. Voor al deze werkzaamheden was veel menskracht nodig. Op 'Meerzicht' hebben altijd een of meer knechten en meiden gewerkt. In de grote koeienstal bevindt zich onder het rieten dak nog een knechtenkamer. In de winter profiteerde de knecht hier van de warmte van het vee en in de zomer zorgde het riet voor de nodige koelte. Dus helemaal ongeriefelijk was dit verblijf niet.

Op de kaart van Kruikius (1712) wordt deze boerderij aangeduid met "Keizershof".

Op de website van www.middendelflandismensenwerk.nl  staan meer verhalen over het boerenleven in Midden-Delfland in de jaren 1920-1940.

Tekst: Jacques Moerman. Aquarel J. Verheul Dzn. 1928. Foto huidige situatie 2005: Henk Groenendaal. Historische Vereniging Oud-Schipluiden. 'Midden-Delfland - Schakel' publicatie: 8 december 2005.

Na publicatie worden de “Twee gezichten van…” ook op internet gepubliceerd op adres: http://www.middendelfland.net/.