Kunst van Den Hoorn, nr. 5 - Wandtapijt ontzet van Leiden

Deze keer een detail van een wandtapijt met het ontzet van Leiden (1574), dat in Museum De Lakenhal in Leiden hangt. Het werd gemaakt door de Delftse tapijtwever Joost Jansz. Lanckaert (1587-1588). Het wandtapijt is drie tot vier meter groot. Hans Liefrinck stond garant voor de cartografische juistheid van het onderwerp. Te zien is de bevrijdingstocht van de Geuzen, die over het ondergelopen land met platbodems op weg zijn naar Leiden. 

Ook de omgeving van Delft, met Den Hoorn, is nauwkeurig afgebeeld. De Spanjaarden lagen voor Leiden en zouden na de inname van deze stad Delft gaan belegeren. Rond Delft bezaten de Spanjaarden reeds een aantal bemande voorposten, zoals in Nootdorp, Pijnacker, bij de Hoornbrug in Rijswijk, in de resten van het klooster Sion, in het kasteel Keenenburg te Schipluiden en 'OP DEN HOORN'. Hier hadden ze aan het begin van de Dijkshoornseweg vlakbij de vaart een schans opgeworpen. 

Rond enige huizen in de kern van Den Hoorn was een aarden wal opgericht, versterkt met sloophout en enige kanonnen. Otto van Egmond, ridder, heer van de Keenenburg, Statenlid van Holland en hoogheemraad van Delfland had, na overleg met Willem van Oranje, eind juli 1574 de dijken laten doorsteken. In de loop van de maand september steeg het water in de polders zo hoog, dat de Spanjaarden hun voorposten rond Delft moesten verlaten. De Geuzen hadden inmiddels Leiden bereikt, waar de vijand in de nacht van 2 op 3 oktober de belegering staakte. De schansen in Den Hoorn en Sion werden enige weken erna, in opdracht van het Delftse stadsbestuur, gesloopt door de bewoners van Den Hoorn. Zij waren weer teruggekeerd uit Delft, waar ze na de komst van de Spanjaarden naar toe waren gevlucht. Bij terugkomst bleken veel huizen en boerderijen in en om het dorp verwoest te zijn. Het bestaan van een schans is lang in de herinnering van de bewoners van Den Hoorn bewaard gebleven. Er zou in Den Hoorn volgens ouderen 'een fort' zijn geweest. Ongetwijfeld betrof het de afgebeelde Spaanse schans op het wandtapijt in Leiden.

Bij de opening van de gereconstrueerde Dijkshoornseweg op 14 september 2013 was Otto van Egmond, medebevrijder van Den Hoorn, weer even terug in het dorp. Zijn aanwezigheid werd op die dag niet door iedereen begrepen, maar hangt nauw samen met zijn dappere daad in 1574. Met een knipoog zou je kunnen zeggen, dat hij ervoor heeft gezorgd dat er in Den Hoorn nu geen Spaans wordt gesproken. Overigens bespeurde Otto van Egmond wel een spraakverwarring rond de toekomstige ontwikkeling van de dorpskern van Den Hoorn. Hij hoopt dat de huidige bestuurders - die overigens op de feestdag in de Dijkshoornseweg werden gemist - in wijsheid de goede keuze maken.

Jacques Moerman Historische Vereniging Oud-Schipluiden
De artikelen van de rubriek 'Kunst van Den Hoorn' zijn te vinden op de website van de vereniging: www.historischeverenigingoudschipluiden.nl 

12 december 2013