Afwatering in Midden-Delfland

De afwatering van overtollig water in Midden-Delfland vindt plaats in zuidelijke richting naar de boezemgemalen aan de Nieuwe Maas, het Scheur en de Nieuwe Waterweg (liggen in elkaars verlengde). De meeste polders behoorden vroeger tot de Westambachten, die afwateren via de sluizen bij Vlaardingen en Maassluis. Alleen de Voordijkshoornse- en Harnaschpolder behoorden tot de Oostambachten en gebruikten de sluizen bij Schiedam. Tegenwoordig maken alle polders de gemeente Midden-Delfland gebruik van de boezem van het Westland.

De dertien ambachten van het hoogheemraadschap van Delfland.

Oorspronkelijk kon het gebied afwateren op een natuurlijke manier via de Maas. In de 13e eeuw legde men al sluizen aan voor afwatering naar het zuid-oosten. In de 14e eeuw verlegde men de afwateringsluizen naar de huidige plaatsen in de gemeenten Maassluis en Vlaardingen. Doordat het maaiveld voortdurend daalde was het nodig om een boezemgestel te graven, zoals de Gaag (naar Maassluis) en Vlaardingsevaart (naar Vlaardingen). Men gebruikte getijdensluizen maar vanaf de 15e eeuw kwamen de windmolens meehelpen.

In de 19e eeuw werd de wateroverlast zo groot dat er gemalen moest worden gebouwd. Eerst was daar het stoomgemaal Van der Goes bij de Vijfsluizen, Schiedam (1864) en later het dieselgemaal Mr. Dr. C.P. Zaayer in Maassluis (1928). Ook de polders stichtten stoomgemalen om onafhankelijk te zijn van windkracht. In de eerste helft van de 20e eeuw vervingen de meeste polderbesturen de stoommachines voor diesel- en elektrische installaties. Vaak werden deze in de oude gebouwen geplaatst.

De volgende tabel geeft een overzicht van de gemalen in de polders van de Midden-Delfland:

Polder	Naam	Watert af op	wind	stoom	diesel	electr.	weg
Aalkeet-binnenpolder	Dammolen	Voorboezem Boonervliet	1446	1882	1930
Aalkeet-buitenpolder	Grote Molen	Voorboezem Boonervliet	1665	1873	1929
	Lickebaertsmolen	Boonervliet	1447				1929
Akkerdijksche polder	Noordmolen	Schie	1450
	Zuidmolen	Schie	1520	1877		1915
Broekpolder	Broekmolen	Vlaardingsevaart	1570	1883		1946	1966
	Vlietmolen	Boonervliet	1572	1904
Commandeurspolder	Commandeursmolen	Zuidgaag	1611	1893	1933	1943
Dorppolder	Grote Dorpmolen	Oostgaag	1557				1878
	Nieuw gemaal	Oostgaag		1878		1920
	Kleine Dorpmolen	Zijde	1611				1911
Duifpolder	Duifmolen	Vlaardingsevaart	1459	1872		1938
Dijkpolder	Dijkmolen	Zuidgaag	1446
	Gemaal ernaast	Zuidgaag		1873		1919
Foppenpolder	Kleinpoldermolen		1457				1886
	Stoomgemaal	Middelvliet		1886	1946
	Nieuw gemaal					1983
Groenenveldse polder	Groeneveldse molen	Groeneveldse watering	1719
	Nieuw gemaal					1960
Harnaschpolder	Harnasch molen	Harnaschwatering	1514		1918	na 1940
Holierhoekse en Zouteveense Polder	Noordmolen	Vlaardingsevaart	1502
	Buiksloot- of Middelmolen	Vlaardingsevaart	1502
	Schouw- of Slinkslootmolen	Vlaardingsevaart	1502	1883		1919
	Zwethmolen	Vlaardingsevaart		1868
	Nieuwe molen	Vlaardingsevaart	1502
	Holierhoekse molen	Vlaardingsevaart	1502
Kerkpolder	Kerkmolen	Gaag	1413	1880	1938	1958
	Kerkpolder noord	Gaag
Klaas Engelbrechtspolder	Hodenpijlsche molen	Gaag	1514	1879	1945	1984
	Achtermolen	Zijde	1562
Kralingerpolder	Grote molen	Voorboezem Oostgaag	1559		1913
	Kleine molen	Voorboezem Oostgaag	1606				1938
Lage Abtswoudsche polder	Galgmolen	Schie	1469
	Middelmolen	Schie	1739
	Zuidmolen	Schie	1560	1868		1951
Noord-Kethel polder	Noordmolen	Schie	1576	1872	1921
	Zuidmolen	Poldervaart	1557
Oost-Abtspolder	Oost-Abtsmolen		1611	1873		1973
Oude Campspolder	Oude Campsmolen	Voorboezem Westgaag	1606	1906	1952
Voordijkshoornsepolder	Voordijkshoornse molen	Kickert (Buitenwatersloot)	1611			1940
Woudse polder	Oude Woudse- of Hoge Heulmolen	Monsterwatering	1514				1924
	Nieuwe Woudse molen	Harnaschwatering	1606			1924
	Molen Woudse Droogmakerij	Harnaschwatering	1846		1946	1951
Zuidpolder van Delfgauw	Oude Laan molen	Schie	1440			1915
	Ruivensche molen	Schie	1514
	Caritaat molen	Schie	1606	1870/71		1964
	Overslag molen	Schie	1606	1859/60
	Wipmolen	Schie	1526
	Molen van de Droogmaking		1860			1910

De eerste vermelding van de molens is aangegeven. Bronnen: Ottenvanger (1985) en de Molendatabase op internet.

In de Groeneveldsepolder en de Dijkpolder staan de enige twee overgebleven windmolens die beide regelmatig malen. Ze dienen als hulpje voor de ernaast gelegen elektrische gemalen.

In 1971 werden de polders die begrensd werden door de Gaag, de Vlaardingsevaart en de Delftse Schie opgeheven en vormen nu het bemalingsgebied Vockestaart. Het gaat hier om de Holierhoekse- en Zouteveense Polder, de Kerkpolder, de Lage Abtwoudsepolder en de Polder Noord-Kethel (Schiedam). De afzonderlijke polderdelen hebben nog wel eigen gemalen.

21 maart 2024