Aan de feestelijke gebeurtenis was ruim een jaar van voorbereiding en bouwen vooraf gegaan. In zijn feestrede schetste Van Gent de groei van de gemeente Schipluiden van ruim 1000 inwoners rond 1900, naar meer dan 3500 in 1929 en de consequenties van deze groei voor de behuizing van de gemeentelijke diensten. Nadat de gebruikelijk woorden door politieke en andere vertegenwoordigers waren gesproken, kon het gebouw bezichtigd worden. Voor de inwoners was er, een kleine week later, een open dag georganiseerd, waarvan druk gebruik werd gemaakt.

De nieuwe behuizing van de gemeente verving het raadhuis aan de Dorpsstraat (op nummer 12). Dat pand was in 1880 door de gemeente aangekocht van de heer Van Leeuwen en deed, behalve als secretarie, ook dienst als ambtswoning voor de burgemeester. De raadsvergaderingen werden in de tuinkamer van het huis gehouden. Tot 1912 bleef deze situatie gehandhaafd. In dat jaar betrok burgemeester Musquetier het huis Dorpsstraat 14 en kon het raadhuis verbouwd worden. De secretarie werd vergroot, er kwam een raadzaal en er werd een woning voor de veldwachter/bode J. Kerver gemaakt.

Dorpsstraat 12 - 'Raadhuis'

Een nieuw gemeentehuis

De opheffing van de gemeente Hof van Delft op 1 januari 1921 zorgde voor een belangrijke uitbreiding van Schipluiden. Den Hoorn, 't Woudt en de Groeneveldse-, Woudse-, Harnas-, en Voordijkshoornsepolders werden aan het grondgebied van Schipluiden toegevoegd. In diezelfde periode werd een eigen elektriciteits- en waterbedrijf opgericht, dat veel administratie met zich meebracht. Vergroting van de ruimte bleek steeds harder nodig, zeker ook omdat in de jaren dertig het aantal raadsleden van 7 naar 11 gebracht zou worden. Uitbreiding in de Dorpsstraat bleek niet goed mogelijk, dus moest naar een andere plaats worden uitgekeken.

Bij de aanbesteding, die op 8 mei 1928 plaatsvond, bleken 11 aannemers uit de streek geïnteresseerd in het project. De laagste inschrijver, G. Ruygt en A.J. Angenent uit Nootdorp, kreeg het werk gegund. De offerte van fl. 39.400,- bleef onder de begroting van de architect. Met de grond, de c.v.-installatie, het architectenhonorarium enz. kwamen de totale bouwkosten op ca. fl. 55.000,-- Op 26 juni 1928 gaven B. en W. de vergunning "voor den bouw van een nieuw Raadhuis met conciërgewoning". Nog in diezelfde maand ging de eerste van de ruim 160 palen van bijna 18 meter de grond in. De eerste steen werd op 21 augustus gelegd door burgemeester Van Gent.

Een jaar later, zomer 1930, werd een vijver met fontein in het plantsoen aangelegd. Het was een geschenk van de heer Gijsberti Hodenpijl, 'Ambachtsheer van Schipluiden'. De voorzijde van het gebouw, met een volledig symmetrische gevel, bleef door de jaren heen ongewijzigd. Opvallende details zijn de twee zandstenen gevelstenen boven de boogvormige ramen naast de deur. Op een van de stenen staat het wapen van Schipluiden, op het andere dat van de provincie Zuid-Holland.

De achterkant onderging wel een aantal veranderingen. Al na vijf jaar, in 1934, werd de ruimte die als stalling van de brandspuit dienst deed verbouwd tot kamer voor de burgemeester. In plaats van de grote deuren kwamen twee ramen en de vloer werd op de hoogte van de secretarie gebracht. Ruim dertig jaar later werden de conciërgewoning en daarna de arrestantenlokalen bij de kantoorruimte getrokken. De extra grote deur voor de woning kwam te vervallen en werd evenals de kleine tralieraampjes, vervangen door drie grote ramen.

Iedere inwoner van de gemeente Schipluiden komt wel eens in het gemeentehuis, maar niet altijd om er rond te kijken. Zowel de hal als de raadzaal bevatten een aantal opmerkelijke zaken. Behalve de 'eerste steen' in de vestibule, is er nog een marmeren gedenksteen te vinden. Daarop is de datum van het raadsbesluit om het gebouw te stichten (31 januari 1928) vermeld, evenals de namen van burgemeester, wethouders, secretaris, architect, aannemer en de gemeenteopzichter. Van recentere datum is de 'maatschappelijke ladder', een fraai stuk houtsnijwerk van de verschillende rangen en standen aangeeft.

Het raadsbesluit

Na de tweede wereldoorlog groeide de gemeente weer verder. Woningbouw projecten volgden elkaar met enige regelmaat op. Steeds meer gemeentelijke diensten werden elders in de gemeente ondergebracht. Op 12 september 1990 werd een nieuw gemeentehuis in gebruik worden genomen. Het betreft hier het verbouwde en vergrote gebouw waar van 1978 tot 1988 de dienst Openbare Nutsbedrijven was gevestigd aan de Keenenburgweg 55. Een modern "front" gevel moest een representatieve aanblik geven.

Het Oude Raadhuis werd kort daarna verkocht en wordt nu bewoond door diverse bedrijven.

Van rommelzolder tot vergaderruimte.

De representatieve functie van het gebouw is gebleven: nog steeds wordt het gebouw gebruikt tijdens de jaarlijkse Koninginnedag, nu Koningsdag, en de intocht van Sinterklaas. Ook de trouwzaal staat nog steeds ter beschikking voor dit doel. Recent groot onderhoud en verbouwingen hebben het gebouw beter geschikt aan de huidige eisen. De grote zolder onderging een metamorfose en bestaat nu uit een moderne, multi- functionele vergaderruimte. Op 20 november 2002 konden de inwoners van Schipluiden, evenals in 1929, kennis nemen van dit prachtige gebouw, klaar voor zijn nieuwe bestemming.

Open balkenconstructie van het dak.