| Cultuurhistorie van Midden-Delfland - Mercurius 175 jaar oliemolen in 2004 - Den Hoorn Zuid-Holland |
 |
Mercurius 175 jaar oliemolenHet tijdschrift Molen Wereld, auteur J.S. Bakker en tekenaar Bas Koster publiceerden in de zomer 2004 een uitstekend gedocumenteerd artikel over de Mercurius in Den Hoorn. Het restant van wellicht de grootste oliemolen van Nederland is per 1 januari 2004 overgegaan van Den Hoorn (Midden-Delfland) naar buurgemeente Delft als gevolg van een grondruil en herindeling. Toch blijft het complex een beetje bij Midden-Delfland horen. Aanvankelijk was Delft van plan het gebouw te slopen ten gunste van woningbouw. Gelukkig heeft het verstand gezegevierd en werd het een gemeentelijk monument. De Historische Vereniging Oud-Schipluiden en Midden-Delfland.net schonken al in 2002 aandacht aan het dreigende gevaar van het verdwijnen van de oude bebouwing van de Mercurius in de artikelenserie Twee Gezichten van...
Het vierkante, witte markante gebouw aan de Buitenwatersloot (vroeger Hoornseweg) en naastliggende bebouwing zijn zo ongeveer het enig overgebleven restant van de oliemolens die in Zuid-Holland, vaak nabij grote steden, stonden. De oorspronkelijke molen is gebouwd in 1829 door Mattheus Johannes Blonk uit Maassluis (zie ook de sluitsteen). Er zijn aanwijzingen dat Blonk onderdelen voor zijn te bouwen molen kocht in Ameide op een verkoping. Zeker is dat hij daar twee roeden kocht van 29 meter. Uitgaande van het oppervlak van de huidige onderbouw, 12,8 meter x 12,8 meter, reconstrueerde Bas Koster de windmolen Mercurius. Een bijzonder grote molen; waarschijnlijk de grootste van dit soort van Nederland! De molen maakte olie uit lijnzaad en raapzaad met behulp van stampers, persers en walsen.
Het ging Blonk niet erg voor de wind want waarschijnlijk na betalingsmoeilijkheden wordt zijn faillissement in 1834 uitgesproken bij de rechtbank in Rotterdam. Het bedrijf krijgt een reeks van eigenaars. In 1836 komt het in handen van de Rotterdamse Martinus van Wijnoxbergen voor 20.000 gulden. In 1874 wordt er naast de windmolen een Stoomolieslagerij bijgebouwd met een 16 pk stoommachine en een 30 meter hoge schoorsteen. Waarschijnlijk zijn de windmolen en de stoommachine enige tijd samen in bedrijf geweest bij de olieslagerij. Wanneer de windmolen zijn functie heeft verloren en is afgebroken is niet bekend maar waarschijnlijk wel vóór 1900.
Het gaat goed met het bedrijf van een vennootschap Stoorvogel van Woerden & co; in 1897 werken er 25 personen. Rond de eeuwwisseling van 1900 ondergaat het bedrijf een aantal uitbreidingen en moderniseringen, zoals een pakhuis, een zaadpakhuis, olietank en een zaadzuiginstallatie. Helaas kon het bedrijf zich niet handhaven en tussen de twee wereldoorlogen moest de olieslagerij stoppen. Hierna vestigde zich familie Van Woerden er met een bruidsuikerfabriek. Na de oorlog vestigde zich er de carrosseriefabriek Lamboo. De laatste huurder van de stoomolieslagerij was het bedrijf in relatiegeschenken EGA. De molenonderbouw werd sinds 1990 gehuurd door een schildersbedrijf. De Hoornse Zoom en de oliemolen MercuriusDe poort door de Mercurius vormt nu één van de toegangen naar de woonwijk 'Hoornse Zoom', die in 2008 werd opgeleverd. De gebouwen van de Mercurius werden geïntegreerd in de wijk. Het pakhuis (links) en de molenvoet (rechts) werden na de sloop van het tussendeel weer aan elkaar gekoppeld. Onder dit tussendeel is nu de doorgang naar de wijk. Het complex bevat vier luxe huurwoningen en een Thomashuis. De huurwoningen zijn ondergebracht in de loods (middendeel) en het pakhuis (links). In het molengedeelte (rechts) en een deel van de loods is het Thomashuis. Een Thomashuis is een woonvoorziening voor, in dit geval acht, volwassenen met een verstandelijke beperking, ieder met een eigen kamer. Ze delen de gemeenschappelijke ruimte. Deze bewoners worden begeleid door een echtpaar dat met gezin in een zelfstandige woning in molenopbouw gaat wonen. Meer informatie:Bronnen:
|
| Midden-Delfland Nieuws |
